Инклюзивті оқыту бойынша нормативтік құжаттар
Нормативтік құқықтық актілер:
Халықаралық заңнамалар:
1. Барлығына арналған дүниежүзілік білім туралы декларация 5-9 наурыз 1990 ж. https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/declarations/pdf/jomtien.pdf
2. Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы 1948 жылғы 10 желтоқсандағы БҰҰ Бас Ассамблеясының 217 А (III) қарарымен қабылданған Декларацияhttps://www.un.org/ru/documents/decl_conv/declarations/declhr.shtml
3. Дакардың іс-қимыл шеңбері / барлығына білім беру: біздің ұжымдық міндеттемелерімізді орындау дүниежүзілік білім беру форумында қабылданған (Дакар, Сенегал, 26-28 сәуір 2000 ж.)
https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/conventions/pdf/dakar.pdf
4. Ерекше қажеттіліктері бар адамдарға білім беру жөніндегі дүниежүзілік конференция: қол жетімділік және сапа Саламанка, Испания, 7-10 маусым 1994 ж. http://www.notabene.ru/down_syndrome/Rus/declarat.html
5. Мүгедектер үшін тең мүмкіндіктерді қамтамасыз етудің стандартты ережелері Бас Ассамблеяның 1993 жылғы 20 желтоқсандағы 48/96 Қарарында қабылданды. https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/conventions/disabled_intro.shtml
Қазақстан Республикасының заңнамалық базасы:
1.Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрінің 2022 жылғы 20 шілдедегі № 2 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 27 шілдеде № 28916 болып тіркелді
https://adilet.zan.kz/rus/docs/V2200028916
2. Қазақстан Республикасындағы Бала құқықтары туралы Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 8 тамыздағы N 345 Заңы
https://adilet.zan.kz/rus/docs/Z020000345
3. "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне инклюзивті білім беру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы"Қазақстан Республикасының 2021 жылғы 26 маусымдағы № 56-VII Заңы. https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=39579626&show_di=1
4. Педагог лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2009 жылғы 13 шілдедегі № 338 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2009 жылғы 17 тамызда № 5750 болып тіркелді. https://adilet.zan.kz/rus/docs/V090005750_
5. "Тиісті үлгідегі білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 30 қазандағы № 595 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 18 мамырдағы № 207 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 18 мамырда № 20651 болып тіркелді
https://adilet.zan.kz/rus/docs/V2000020651
6. Қазақстан Республикасы Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2012 жылғы 10 желтоқсанда № 8170 болып тіркелді https://adilet.zan.kz/rus/docs/V1200008170
Әдістемелік құралдар:
1. Мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған пәнаралық командалық бағалаудың және жеке дамыту бағдарламаларының ұйымдастырушылық-әдістемелік негіздері: әдіс. ұсынымдар/ Ансарина А.К., Жангелдинова З. Б. - Алматы: РСИО ҰҒПО, 2022.
2. Арнайы мектептердегі оқу-тәрбие процесінде e-Ымдау тілінің бейне сөздігін қолдану: әдіс. ұсыныстар / құраст. Баймуратова А. Т., Құттыбаева Ж.К., Шойбекова С. У. – Алматы: ҰҒПО РСИО, 2022.
3. Жеңіл интеллектуалды кемістігі бар оқушылардың білім алуына жағдай жасау: әдіс. ұсынымдар / Елисеева и.Г., Карипжанова Ш. Ж. - Алматы: РСИО ҰҒПО, 2022.
4. Білім беру ұйымдарында ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды педагог-ассистентпен сүйемелдеу: әдіс. ұсынымдар/ Егорова Е.В., Аханова Ж. Б., Құлтаев д. х. - Алматы: ҰҒПО РСИО, 2022.
5. Арнайы мектепте оқу-әдістемелік қамтамасыз етуді жетілдіру: әдіс. ұсыныстар / құраст. Баймуратова А.Т., Құттыбаева Ж. К., Құлтаев Д. Х. және т. б. – Алматы: ҰҒПО РСИО, 2022.
. Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі №319 ҚР заны. Қайта шығарылған https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=30118747&doc_id2=31074729#activate_doc=2&pos=519;-84.19999694824219&pos2=113;-81.19999694824219
2. Педагог мәртебесі туралы. Қазақстан Республикасының Заңы № 293-VІ ҚРЗ, статья 5,15,16 – бап (2019). Қайта шығарылған http://surl.li/enzyp.
3. «Педагог лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2009 жылғы 13 шілдедегі No 338 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің No 121 Бұйрығы 1-бөлім 2-тарау. §8.11 (2022). Қайта шығарылған https://adilet.zan.kz/rus/docs/V090005750
4. Білім беру деңгейлері бойынша сапаны қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің № 292 бұйрығы (2022)
Қайта шығарылған http://surl.li/gbqkg
5.«Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдаудың үлгілік қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 12 қазандағы № 564 бұйрығы. Қайта шығарылған http://adilet.zan.kz/rus/docs/V1800017553
6. «Педагог» кәсіптік стандартын бекіту туралы. Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің № 500 Бұйрығы. 3-бөлім 1-қосымша (2022).
Қайта шығарылған http://surl.li/ekvla
7. Білім беру ұйымдарында психологиялық-педагогикалық қолдап отыру қағидаларын бекіту туралы. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің № 6 Бұйрығы. 2-тарау. (2022). Қайта шығарылған http://surl.li/gdldm
8. «Педагог лауазымдарының тісбесі бекіту туралы» ҚР Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 15 сәуірдегі №145. Қайта шығарылған https://lprofedu.kz/ru/ob-utverzhdenii-perechnja-dolzhnostej-pedagogov/ .Қайта шығарылған https://lprofedu.kz/ru/ob-utverzhdenii-perechnja-dolzhnostej-pedagogov/
9.Жалпы білім беру процесінде ерекше білім беруге кажеттілігі бар балаларды қолдау бойынша педагог-ассистенттерге арналған әдістемелік ұсынымдар.(2018). Астана қ: Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы. Қайта шығарылған http://surl.li/gdlvl
10. Инклюзивтік білім беру жағдайында 8 санат бойынша ерекше білім беруде қажеттіліктері бар балаларды оқытуды ұйымдастыру. Əдістемелік ұсынымдар. (2016), Астана қ: Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы. Қайта шығарылған http://surl.li/gdlpl
11.Жалпы білім беру процесінде ерекше білім беруге кажеттілігі бар балаларды қолдау бойынша педагог-ассистенттерге арналған әдістемелік ұсынымдар.(2018). Астана қ: Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы. Қайта шығарылған http://surl.li/gdlvl
12.Инклюзия тұрғысынан жаратылыстану-математикалық және гуманитарлық білім берудің жеке бағдарламаларын құрастыру бойынша әдістемелік нұсқаулар. Әдістемелік нұсқаулар – Нұр-Сұлтан: Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы. 2019. – 320 п.
13 Инклюзивті білім беруді әдістемелік және ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету бойынша оқытудағы инклюзивтік тәсіл принциптерін табысты енгізудің әлемдік тәжірибесін талдау.(2015). Әдістемелік нұсқаулар. Астана: Ы. Алтынсарин ат. ҰБА. Қайта шығарылған http://surl.li/gdert сайтынан
14. Педагогикалық лауазымдардың үлгілік біліктілік сипаттамаларын бекіту туралы
15.Словарь терминов. Педагогический дизайн. Воспроизведено с http://surl.li/edkkv
16. Акимова Е.А., Павлова Н.Н. (2021). Методические рекомендации по планированию и реализации индивидуального образовательного маршрута ребенка с ОВЗ с учетом его возможностей и потребностей. Москва. Қайта шығарылған http://surl.li/gddcr
17. Делани, Т.Д. (2016).Развитие основных навыков у детей с аутизмом. Эффективная методика игровых занятий с особыми детьми . пер. с англ. В. Дегтяревой; науч. ред. С. Анисимова. — 2-е изд. — Екатеринбург : Рама Паблишинг. Қайта шығарылған http://surl.li/gddfz
18. Елисеева, И.Г, Аханова Ж.Б. (2020). Психолого-педагогическая поддержка школьников с особыми образовательными потребностями в общеобразовательной школе (уровневый подход), Алматы. Қайта шығарылған http://surl.li/gddgt
19. Клочков В.П., Клочкова Н.М. (2020).Некоторые аспекты цифровизации в образовании. Актуальные вопросы полихотомического анализа,3, 100-104. Қайта шығарылған http://surl.li/gddsl
20.Елисеева И.Г., Ерсарина А.К. (2019). Психолого-педагогическое сопровождение детей с особыми образовательными потребностями в общеобразовательной школе: метод. рекомендации. Алматы: ННПЦ КП, Қайта шығарылған http://surl.li/gdebe
21.Зорина Е.(2018).Преодоление барьеров в организации образовательного процесса.Инклюзивное образование.Образование и наука.5(20), 165-166. Қайта шығарылған http://surl.li/gdcsl
22.Олифер О. (2015). Проблема социализации детей с ООП. Психология.Науки об образовании, 115-117. Қайта шығарылған http://surl.li/gdcyy
23.Ермаков Д.С.(2020). Гибкие навыки в школьном образовании.Народное образование,5, 165-166. Қайта шығарылған http://surl.li/gbnzg
24.Егорова Е. В. (2020) Отражение soft skills в системе универсальных учебных действий обучающегося. Қайта шығарылған http://surl.li/gbnzm
25.Кудеринова А.А.(2022). Государственная политика по реализации инклюзивного образования Республики Казахстан. Қайта шығарылған http://surl.li/eovrs
26.Визель Т.Г. (2021). Дефектология в свете современных нейронаук: теоретические и практические аспекты: Сборник материалов I Международной научной конференции, Москва. Воспроизведено с http://surl.li/gdelu
27.Парнищева С.А.(2021). Методы и приемы работы с детьми с ОВЗ. Қайта шығарылған http://surl.li/gdeoa
28.Пизюр А.Ю.(2022). Дневник тьютора "Дневник наблюдений тьютора за ребёнком с ОВЗ". Қайта шығарылған http://surl.li/gdepd
29.Пельменева Е.И.(2019). Особенности развития памяти у детей с ОВЗ. Қайта шығарылған http://surl.li/gdepw
30. Жаңадан бастаушыларға арналған неврология негіздері.(2022). қайта шығарылған https://neon.university/ru/course/7275 сайтынан
Бейнеролик орыс https://youtu.be/XvGLpO7syVI
Агылшын тілінде https://youtu.be/I1NxO0GCsvU
31. Корниенко Н.С.(2017). Тьюторское сопровождение в условиях ДОУ. Методы и приемы работы с детьми с ОВЗ. Воспроизведено с http://surl.li/gdflr сайтынан қайта шығарылған
32. Бабина М.Н.(2015). Методы педагогической поддержки учащихся с ОВЗ. http://surl.li/gdfoj сайтынан қайта шығарылды
33. Рябова О. А. (2019). Методические рекомендации для педагогов по работе с родителями детей, имеющих особые образовательные потребности. http://surl.li/eclnj сайтынан қайта шығарылды
34. Г.Ю.Одинокова, С.А.Пономарева.(2020).Семья особого ребенка. Сборник материалов II научно-практической конференции с международным участием «Семья особого ребенка». Часть I. (с.721) .М.: ФГБНУ «ИКП РАО». http://surl.li/eclnf сайтынан қайта шығарылды.
35. Б.П.Пузанов, Н.П.Коняева, Б.Б.Горскин. (2020). Обучение детей с нарушениями интеллектуального развития: (Олигофренопедагогика). Педагогический имидж., 1(46). http://surl.li/gdhoy сайтынан қайта шығарылды.
36. М.М. Панасенкова. (2012). Модель командного взаимодействия специалистов в системе психолого-педагогического сопровождения лиц с ограниченными возможностями здоровья .Ставрополь: СКИРО ПК и ПРО (с.46). http://surl.li/eclno сайтынан қайта шығарылды.
37. Болматова Е.В. (2020).Специфика деятельности учителя-дефектолога и учителя – логопеда в инклюзивной (комбинированной) группе. http://surl.li/gdhqs сайтынан қайта шығарылды
38. Коржова Г.М., Вишневская Т.А., Баймұратова А.Т., Завалишина О.В. (2020 ж.). Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды педагогикалық қолдаудың ұйымдық-әдістемелік негіздері. Алматы: ҰПМП кеңес беру, 68с. https://opmpkpvl.kz/ сайтынан қайта шығарылды
39. Зотова Ж. А.(2015).Командное взаимодействие педагогического коллектива как условие эффективного развития инклюзивной практики в школе. http://surl.li/gdhsx сайтынан қайта шығарылды.
40. Новицкая Л. (2018). Социализация детей с ОВЗ. http://surl.li/nworhttps://rosuchebnik.ru/material/sotsializatsiya-detey-s-ovz/ сайтынан қайта шығарылды.
41. Туйгунова Н.Р. (2016) Использование технологии критического мышления при обучении детей с ограниченными возможностями здоровья. http://surl.li/gdhviсайтынан қайта шығарылды.
42. Ямбург Е. (2023).Развитие коммуникативных навыков у детей с ОВЗ. http://surl.li/gdhzo сайтынан қайта шығарылды.
43. Н.В. Мыльцева (2021) Применение дистанционных образовательных технологий в обучении детей с ограниченными возможностями здоровья. http://surl.li/eovqv сайтынан қайта шығарылды.
44. Е.В. Мишина, М.В. Козихина, Т.В. Лезина (2021). Инновационная деятельность с обучающимися с тяжелой умственной отсталостью в условиях реализации ФГОС образования. http://surl.li/gdicy сайтынан қайта шығарылды
45. О.В. Шилова, О.Ю. Пискун (2019). Пути формирования волевых усилий как основного механизма волевой регуляции у старших дошкольников с ОНР посредством наглядных опор. http://surl.li/eovqz сайтынан қайта шығарылды
46. Сущность Исследования в действии. http://surl.li/gdidw сайтынан қайта шығарылды.
47. Э.Уилсон Как проводить исследование в действии. http://surl.li/gdieo сайтынан шығарылды.
Интернет көздері:
- «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» акционерлік қоғамы [Электрондық ресурс]. - Қол жеткізу режимі: https://orleu-edu.kz/ru/home-1 / - (өтініш берген күні: 07.01.2024).
- «Арнайы және инклюзивті білім беруді дамытудың Ұлттық ғылыми – практикалық орталығы» РММ [Электрондық ресурс]. - Қол жеткізу режимі: https://special-edu.kz / - (өтініш берген күні: 12.12.2023).
- «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» акционерлік қоғамы [Электрондық ресурс]. - Қол жеткізу режимі: https://orleu-edu.kz/ru/home-1 / - (өтініш берген күні: 07.01.2024).
- Астана қаласының физика-математика бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебі, инклюзивті білім беру саясаты", [Электрондық ресурс]. - Қол жеткізу режимі: https://ast.nis.edu.kz / - (өтініш берген күні: 12.12.2023).